De Kinderen van Hiram

Hoofdstuk I
De geboorte van de vrijmetselarij
Er waren eens een paar Londense clubs
In Charles Street Londen, in de taveerne De Appelboom, hadden in de loop van het jaar 1716
enkele deftige burgers een rendez-vous. Ze vertegenwoordigden vier clubs die in Londense
pubs hun bijeenkomsten hielden. Samen besloten ze zich tot Grand Lodge uit te roepen en dit
op een algemene feestvergadering te bevestigen. Op 24 juni 1717, feest van Sint-Jan de
Doper, vonden ze mekaar terug op de eerste verdieping van De Gans en de Rooster in de
schaduw van St.-Paul’s Church. Daar gingen ze over tot de installatie van een Grand Lodge of
the Most Ancient and Right Worshipful Fraternity of the Free-Masons. Tot eerste
Grootmeester verkozen zij een niet nader omschreven gentleman, Antony Sayer (1672-1742).

Dit verhaal staat te lezen in elk boek dat over de vrijmetselarij handelt. Is het honderd procent
betrouwbaar? Zoals zoveel in de geschiedenis van de vrijmetselarij, roept ook het relaas van
de stichting van de Gr and Lodge of London and Westminster vraagtekens op. Immers, pas in
het jaar 1722 liet de nieuwe vereniging voor het eerst van zich horen. Verslagen van de
bijeenkomsten van Gr and Lodge werden pas vanaf juni 1723 bijgehouden. Voor de periode
1716 tot 1723 zijn we aangewezen op wat dominee James Anderson (1662-1739) hierover in
1738 heeft gepubliceerd. Een relaas, twintig jaar nadien geschreven, door een grijsaard die in
vorige geschriften niet had uitgeblonken door historische accuratesse, vraagt om een kritische
benadering. Laten we evenwel aannemen dat het verhaal in grote lijnen juist is. Of echt alles
voorviel op de data die er méér dan twintig jaar later voor werden opgegeven, is namelijk niet
belangrijk.

Historisch is in elk geval, dat in 1723 bij twee uitgevers in Fleet Street een boekje van 92
bladzijden verscheen onder de titel: De Constituties van de Vrije-Metselaar s, bevattende de
geschiedenis, plichten, reglementen, enz. van deze Aloude en Eerbiedwaardige Broederschap.
Ten behoeve van de Loges. Het boekje was van de hand van de Schotse presbyteriaanse
dominee James Anderson en werd ingeleid door de anglicaanse dominee John-Thomas
Desaguliers. Het was allesbehalve een geheim document, want de uitgevers maakten de
publicatie bekend door middel van advertenties in de Londense bladen.
De geschiedenis volgens Ander son
Anderson, die als hobby de genealogie beoefende, begon de geschiedenis van de
vrijmetselarij als volgt: Adam, onze eerste voorvader, geschapen naar het beeld van God, de
Opperbouwmeester van het Heelal, moet de wetenschap, meer bepaald de meetkunde in het
hart gegrift zijn geweest, want sedert de Zondeval vinden we de principes ervan in de harten
van zijn nakomelingen. Adam, de eerste vrijmetselaar!

Voor het vervolg lees verder in de PDF: De Kinderen van Hiram